Προλήψεις – Δεισιδαιμονίες – Παραδόσεις

Η λέξη δεισιδαιμονία είναι σύνθετη με συνθετικά τις λέξεις δείδω (=φοβούμαι) και δαίμων και σημαίνει φόβο Θεού. Αρχικά είχε θετική σημασία. Αργότερα πήρε αρνητική σημασία και σήμερα σημαίνει νοσηρή ευσέβεια, ευλάβεια.

Στη δεισιδαιμονία ισχύει μια παράλογη γενίκευση. Αν συμβεί ένα κακό γεγονός σε συνδυασμό με κάποιο άλλο γεγονός, τότε αυτό γενικεύεται. Για παράδειγμα, λάλησε μια κουκουβάγια και τυχαία πέθανε ένας άνθρωπος εκείνη την ώρα. Αυτή η σύμπτωση γενικεύεται και γίνεται δεισιδαιμονία, μετά από το κράξιμο κουκουβάγιας θα συμβεί θάνατος ή άλλο δυσάρεστο γεγονός.

Μερικές από τις πιο συνηθισμένες δεισιδαιμονίες, που συναντώνται στο Περιβόλι είναι οι ακόλουθες:

  • Τη νύχτα δεν έδιναν αλάτι, ζυμάρι και σαπούνι, γιατί θεωρούνταν κακό.
  • Μέχρι να σαραντίσει ένας νεκρός οι δικοί του δεν έτρωγαν κρέας, γιατί θεωρούσαν ότι το κρέας προέρχεται από τον ίδιο.
  • Δεν είναι σωστό να φυσάμε ένα νεοβαπτισμένο παιδί, γιατί βγαίνει το λάδι και το μωρό ξεβαφτίζεται.
  • Τις ημέρες Τετάρτη και Παρασκευή δεν έκοβαν τα νύχια, ούτε λούζονταν την Κυριακή. Κατά κανόνα λούζονταν το Σάββατο για να είναι έτοιμοι την Κυριακή να πάνε στην εκκλησία. Χαρακτηριστικό είναι το ακόλουθο δίστιχο: «Τετάρτη και Παρασκευή τα νύχια σου μην κόψεις, την Κυριακή να μη λουστείς αν θέλεις να προκόψεις».
  • Οι γάμοι που γίνονται σε δίσεκτο έτος πιστεύεται ότι δεν στεριώνουν.
  • Δεν επιτρέπεται να παντρευτούν δύο αδέλφια την ίδια χρονιά, γιατί ο ένας από τους δύο θα πεθάνει.
  • Ο συνδυασμός ημέρα Τρίτη και ημερομηνία 13 θεωρείται γρουσούζικος.
  • Η μαύρη γάτα θεωρείται γρουσούζικη.
  • Η φράση «χτύπα ξύλο» λέγεται για κάτι που δεν θέλομε να μας συμβεί.
  • Πιστεύεται ότι αν κάποιο καλοκαίρι υπάρχουν πολλά νταβάνια (είδος μύγας), σφήκες και κουκουνάρια ο επόμενος χειμώνας θα είναι βαρύς.
  • Τα ημερομήνια. Από την παρατήρηση του καιρού των δώδεκα πρώτων ημερών του Αυγούστου γίνεται πρόβλεψη για τον καιρό που θα επικρατήσει τους επόμενους δώδεκα μήνες. Έτσι πιθανολογείται ότι ο καιρός του Αυγούστου θα είναι ανάλογος με τον καιρό της 1ης Αυγούστου, του Σεπτέμβρη με εκείνο της 2ας Αυγούστου κλπ. Παρατηρείται ο καιρός ολόκληρου του 24ώρου. Αν για παράδειγμα βρέξει προς το βράδυ της 5ης Αυγούστου, τότε τις τελευταίες ημέρες του Δεκέμβρη ο καιρός θα είναι άσχημος.
  • Όταν μπουμπουνίζει και αστράφτει για να μη φοβούνται τα μικρά παιδιά τους λένε ότι «μαλώνει ο παππούς με τη γιαγιά».
  • Όταν κάποιος επισκέπτεται μια οικογένεια βγαίνει από την ίδια πόρτα που μπήκε «για να μην χαλάσει τα προξενιά».
  • Όταν έπεφταν τα πρώτα δόντια των μικρών παιδιών τα πετούσαν στα κεραμίδια  λέγοντας την ευχή: “Να, κουρούνα κόκκαλο και δος μου σιδερένιο”. Αυτό είχε την έννοια τα καινούργια δόντια που θα έβγαζαν να είναι γερά σαν σιδερένια και να μην χαλάσουν.
Μετάβαση σε γραμμή εργαλείων