Αρχαιότητα

Η περιοχή, όπου είναι σήμερα το χωριό, στην αρχαιότητα ήταν η Δολοπία με κατοίκους τους Δόλοπες. Τα όριά της μπορούν να οριστούν μεταξύ της λίμνης Ξυνιάδος, του Ασπροποτάμου, του Τυμφρηστού και της Αθαμανίας.Οι Δόλοπες ήταν ένας μικρός και ασήμαντος λαός. Εκτιμάται ότι σε 1.300 τετραγωνικά χιλιόμετρα κατοικούσαν 15.000 κάτοικοι. Μαζί με τους Δωριείς ήταν οι μόνοι λαοί στην Ελλάδα που δεν είχαν σύνορα με τη θάλασσα. Αποτελούσαν μέρος της δελφικής αμφικτιονικής συμμαχίας με δύο ψήφους. Μετά την μάχη της Χαιρώνειας το 338 π.Χ. η Θεσσαλία και η επαρχία Δομοκού, όπως και η υπόλοιπη Ελλάδα, υπετάγη στον Φίλιππο τον Β΄. Αργότερα η Θεσσαλία αποτέλεσε μέρος της Αιτωλικής συμπολιτείας. Μετά την ήττα των Μακεδόνων στην μάχη παρά τις Κυνός Κεφαλές της Θεσσαλίας (197 π.Χ.) όλη η Θεσσαλία υπετάγη στους Ρωμαίους. Λίγα χρόνια προ της ελεύσεως του Χριστού οι Δόλοπες εξαφανίστηκαν ιστορικά ως έθνος.

Οι σημαντικότερες πόλεις των Δολόπων ήταν oι Κτιμένες (υπήρξε η αρχαιότερη πρωτεύουσα) και οι Αγγείες. Οι δύο πόλεις συνόρευαν μεταξύ τους και η μία ανταγωνίζονταν την άλλη. Επίσης μια άλλη πόλη ήσσονος σημασίας ήταν τα Κύπαιρα.Η ταύτιση των πόλεων αυτών με σημερινά θέσεις είναι ένα θέμα αμφισβητούμενο που διχάζει τους ερευνητές. Γράφει σχετικά ο Bruno Helly: «Με αυτά τα δεδομένα που εκθέσαμε μπορούμε να δεχτούμε τις απόψεις των λογίων και να ταυτίσουμε τη θέση της Ανω Κτημένης με μία από τις αρχαίες πόλεις που μας παραδίδουν οι αρχαίες πηγές στην περιοχή; Οι συλλογισμοί αυτοί οδηγούν σε αντιφατικές προτάσεις. Για τον Fr. Stählin εδώ ήταν η αρχαία Κτιμένη. Γι’αυτό το χωριό Ανω Δρανίστα μετονομάστηκε σε Ανω Κτιμένη. Ο Y. Béquignon, όμως απέρριψε αυτήν την ταύτιση και πρότεινε άλλη, τις Αγγείες. Ο E. Kirsten φαίνεται πως συμφώνησε με τον Fr. Stählin αλλά με επιφύλαξη. Καμμία από τις προτάσεις δεν υπερισχύει της άλλης και η συζήτηση μένει ανοιχτή. Πρέπει να γίνει σε νέες βάσεις».Και συνεχίζει σε άλλο σημείο: «Οι προτάσεις των Stählin, Béquignon και Kirsten, με βάση τα δεδομένα της αρχαιολογικής έρευνας και το κείμενο του Τίτου Λίβιου καταλήγουν σε αισθητά διαφορετικά αποτελέσματα, τα οποία μπορούμε να συνοψίσουμε στον παρακάτω πίνακα».

Ο φιλόλογος Δημήτριος Γ.Κουτρούμπας από τη Μακρυρράχη, επικαλούμενος τον Έλληνα αρχαιολόγο Απ.Αρβανιτόπουλο, υποστηρίζει ότι οι Αγγείες βρίσκονταν στη θέση «Παλιόκαστρο» Μακρυρράχης, όπου υπήρχε οχυρό. Ο Θεόδωρος Κ.Καρατζάς αναφέρει ότι οι Αγγείες βρίσκονταν κοντά στην Παναγιά, όπου βρέθηκαν πήλινα αγγεία. Κατ’ άλλους βρίσκονταν στη θέση «Παλαιοχώρι» Περιβολίου, όπου βρέθηκαν επίσης ερείπια τειχών.